ALIŞVERİŞİN ŞARTLARI

İslâm hukukunda satış akdinin sahîh olmasının şartları umumî ve husûsî olmak üzere iki kısma ayrılır.

Umûmî şartlar şunlardır:

1- Satışın muvakkat (belli bir zaman için) olmaması ve satışda bir fâide bulunması.

2- Satılan malın ve karşılığında verilecek paranın malum olması.

3- Satışı ifsâd edecek bir şart olmaması. Müfsid şart; akdin iktizâ etmediği, akde mülâyim olmayan, dînen ve örfen sâbit olmayan ve iki taraftan birine menfaat sağlamayan şarttır.

4- Alan ve satanın akdi, zorlama ile değil, kendi rızâsı ile yapması

Husûsî şartlar:
1- Vâdeli satışta ödenecek günün mutlakâ belli olması.
2- Selem (peşin para ile veresiye mal alındığın) da paranın akit meclisinde verilmesi.
3- Bozulabilen şeylerin müşteri tarafından teslim alınmadan başkasına satılmaması.
4- Teâtî (mübadele) ile değil, îcâp ve kabul ile olan satışda malın fiyatının belirlenmesi.
5- Fâiz cereyan eden mallarda satışın fâiz şüphesinden uzak olması.
6- Altın, gümüş alışverişinde kabz (ele alman)ın olması.
7- Mürâbaha (kârın miktarını belirterek satış) Tevliye (mâliyetine satış) ve vazîa (mâliyetinden aşağı satış)da alış fiyatının beyan edilmesi,
Bâtıl satışın hükmü: Müşteri malı satıcının izni ile kabzetse (eline alsa) bile mülkiyet ifâde etmemesidir. Yâni, o mal satıcının malı olur, müşterinin malı olmaz.
Fâsid satışın hükmü: Müşteri, satıcının izniyle kabzettiği (eline aldığı) zaman mülkîyet ifâde etmektir. Yâni müşterinin malı olur. Lâkin temiz olmayan, haram bir mülkiyet olur. Yemesi veya giymesi helâl olmaz. Bâyi ile müşteriden her birine bu akdi feshetmek veyâ fesâdı izâle edip düzeltmek vâcib olur. (FH-1)

Fazilet Takvimi